کشف ویژگیهای بیسابقه در سیاهچاله 1ES 1927+654
کشف ویژگیهای بیسابقه در سیاهچاله 1ES 1927+654
رصدهای رادیویی از 1ES 1927+654 ساختارهایی در حال ظهور را نشان میدهند که شبیه جتهای پلاسمای فورانکننده از دو طرف سیاهچاله مرکزی این کهکشان هستند. این جتها پس از یک فوران قوی رادیویی پدیدار شدند. اولین تصویر که در ژوئن 2023 گرفته شده، هیچ نشانهای از این جتها نشان نمیدهد، احتمالاً به دلیل وجود گازهای داغ که آنها را پوشانده بودند. سپس، از فوریه 2024 این ویژگیها ظاهر شدند و در مجموع به مسافتی در حدود نیم سال نوری از مرکز کهکشان گسترش یافتند.
این کهکشان با نام 1ES 1927+654 حدود 270 میلیون سال نوری دورتر در صورت فلکی اژدها قرار دارد. سیاهچاله مرکزی آن جرمی معادل 1.4 میلیون خورشید دارد.
در سال 2018، سیاهچاله بهطور غیرمنتظرهای تغییرات چشمگیری را در خواص خود نشان داد، با فوران شدیدی در نور مرئی، فرابنفش و ایکس”، دکتر ایلن میر، استاد دانشگاه مریلند بالتیمور، بیان کرد. بسیاری از تیمهای تحقیقاتی از آن زمان تاکنون این کهکشان را زیر نظر داشتهاند.
دکتر میر یافتههای تیم خود را در نشست 245 انجمن نجوم آمریکا در مریلند ارائه کرد. مقالهای به رهبری وی که نتایج رادیویی را توصیف میکند، در 13 ژانویه در ژورنال Astrophysical Journal Letters منتشر شد.
پس از فوران، سیاهچاله به حالت سکون بازگشت، اما در آوریل 2023 یک افزایش تدریجی در پرتوهای ایکس با انرژی پایین مشاهده شد که توسط تلسکوپهای ناسا شناسایی شد. این افزایش باعث انجام مشاهدات رادیویی جدیدی شد که یک فوران رادیویی قوی را نشان داد.
دادههای رادیویی از فوریه تا مه 2024 نشان میدهند که جتهای پلاسمای یونیزه از دو طرف سیاهچاله در حال گسترش هستند. این جتها تا فاصلهای حدود نیم سال نوری از مرکز کهکشان امتداد دارند.
“این اولین بار است که شکلگیری جت سیاهچاله در زمان واقعی مشاهده میشود”، دکتر میر توضیح داد. تیم وی فرضیه میدهد که این جتها ممکن است قبل از فوران رادیویی و همزمان با افزایش پرتوهای ایکس شکل گرفته باشند، اما گازهای داغ آنها را مخفی نگه داشته بودند.
در دورهای از سال 2022 تا 2024، تغییرات سریع و منظمی در پرتوهای ایکس مشاهده شد که هر چند دقیقه یکبار شدت میگرفتند و افت میکردند. چنین نوساناتی، که به نوسانات شبهدورهای میلیهرتز معروفاند، فقط در معدود سیستمهایی شناسایی شدهاند.
“یکی از احتمالات این است که این نوسانات توسط یک جرم در حال چرخش در دیسک برافزایشی سیاهچاله ایجاد میشوند”، مگان مسترسون، دانشجوی دکتری در MIT، بیان کرد.
این مدل پیشبینی میکند که جرم در حال چرخش ممکن است یک کوتوله سفید باشد که با از دست دادن جرم به سیاهچاله نزدیکتر شده و امواج گرانشی تولید میکند. این امواج میتوانند توسط مأموریت LISA شناسایی شوند که در دهه آینده راهاندازی میشود.
منابع:
دیدگاهتان را بنویسید